Mlike je veoma pitomo mesto i kažu, najlepše selo u Gori. Smešteno je na mestu gde Brodska reka gubi brzinu i okruženo je šumama. Poznato je po tome što je proteklih pedeset godina većina stanovnika emigrirala u Beograd. Tamo danas živi oko hiljadu Mličana a u selu tek stotinu, a možada i manje, mahom starijih, osoba. Seoska škola nekada osnovna škola, danas je pretvorena u srednju u kojoj se nastava održava po planu i programu Republike Srbije.
 |
| Nišan-Ploča |
Međutim, Mlike je mnogo poznatije po džamiji, tačnije po ploči uzidana u minare džamije, desno od ulaza. Natpis na ploči je, naravno, na arapskom i prevod na naš jezik glasi:
“Dogradio ovu velelepnu džamiju Ahmed-aga u godini 1268. kao što je bila sagrađena 688. po Hidžri, i tarih joj reče.” I ovaj natpis i godina koja se pominje izaziva znatiželju mnogih istoričara i etnografa. Svi oni postavljaju pitanje odakle Islam na ovim prostorima daleko pre dolaska Turaka Osmanlija.
Odgovor na ovo pitanje se, verovatno, nalazi u predanju i dokumentima koji su pronađeni u poslednje vrieme. Naime, tokom krstaških ratova je iz Sirije na prostor Povardarja, a kasnije i Gore, stigla poveća grupa iseljenika, pretežno zanatlija. Pošto su mahom bili iz provincije i grada Halepa (Allep), njihovi današnji potomci još čuvaju porodično ime Halepovci (Aljabakovci) i ima ih u Mlikama, Kruševu, Dragašu i Restelici. Takođe ih ima i u Prizrenu gdje su kovači i zanatlije. Ima ih i u drugim dijelovima Kosova i Makedonije. Postojanje pojedinih zanata u Gori (puškarski i kovački) dovodi se u vezu sa ovim porodicama.
I mlička džamija i nišan-ploča na njoj je, najvjerovatnije, sa ovim povezana, jer sličnih dokumenata islamske kulture iz ovog perioda ima i u Povardarju koje je tako blizu.
 |
| Pismo iz Damaska |
Kao potvrda ove teze je i dokumenat koji je poslat iz Damaska 1995.godine od Ministarstva Vakufa Sirijske Arapske Republike, a koji u prevodu glasi :
“Mi, Muftijstvo Okruga Halep (Allep), u Arapskoj Sirijskoj Republici, potvrđujemo da je porodica Al-Aga jedna čvrsta i drevna porodica od koje je nekoliko članova iselilo 1095. godine i nastavljeno je njihovo iseljenje do 1291. godine i izgradili su džamiju u njihovom selu Mlike da im bude mesto za obavljanje verskih obreda. Na osnovu toga, ova džamija je zaista vlasništvo ovih porodica, odnosno, arapskih muslimanskih iseljenih porodica i nije od osmanlijskih građevina. Mi potvrđujemo njihovo vlasništvo i molimo nadležne da im u tome pomognu.”
Mnogi su proteklih godina sumnjali u originalnost ove ploče i natpisa na njoj. Međutim, predanje koje živi i koje se prenosi s kolena na koleno kaže da su meštani sela znali pravu vrednost ove ploče pa su je kroz vekove čuvali i sakrivali. Zna se da je džamija dva puta spaljena i obnavljana, a ploča čuvana i sakrivana po tavanima da joj se nešto ne dogodi. Kada je džamija zadnji put obnovljena, ploča je uzidana u zid minare. I danas je na tom mestu i pokazuje dubinu naših korena.
Nema komentara:
Objavi komentar